1966 Grenswijziging

Meerdere keren is geprobeerd om de gemeentegrenzen in Eerde te herstellen. Echter steeds zonder succes. In de achttiende eeuw waren de grillige Eerdse grenzen oorzaak van een ernstige vete om de inkomsten van Eerde tussen de erfsecretarissen van Veghel en Sint-Oedenrode. De zwagers, Gerard de Jong, protestants secretaris van Veghel, en Gijsbert Gualtherie, protestants secretaris van Sint-Oedenrode, voerden 23 jaar lang (van 1741 tot 1764) een slepend proces om de inkomsten van Eerde voor de Raad van Brabant in Den Haag. 

Op de website Oud Zijtaart beschrijft Martien van Asseldonk uitvoerig hoe deze grenzen zijn ontstaan. 
Ook in de jaren 20 en 40 van de vorige eeuw werden pogingen ondernomen. Maar ook in die periode kwam er geen uitsluitsel over de kwestie.

 

Commissie van samenwerking 
Het is 1960 als de Commissie van samenwerking in Eerde de draad weer oppakt. De commissie was van mening dat Eerde steeds meer achterop zou raken en daar moest wat aan gedaan worden. Er was geen grond beschikbaar voor woningbouw waardoor jonggehuwden het dorp uittrokken. Dit had weer gevolgen voor het aantal kinderen en dus ook voor het onderwijs. De eerste taak van de commissie was een einde te maken aan de grillige gemeentegrenzen die de ontplooiing van Eerde in de weg stonden. Reden voor de commissie om zich te wenden tot Gedeputeerde Staten (GS) en de Minister van Binnenlandse Zaken.

Na de mening van alle drie de gemeenten te hebben gevraagd luidde het advies van GS aan de minister van Binnenlandse Zaken om het dorp bij de gemeente Veghel te voegen met uitzondering van het buurtschap Hoeves. Hoewel erkend werd dat dit buurtschap bij het kerkdorp Eerde hoorde waren GS van mening dat door de spoorlijn Schijndel-Veghel deze buurtschap was gescheiden van Eerde. Het Hoeves was volledig op Schijndel georiënteerd. Met dit advies werd niet helemaal tegemoet gekomen aan de wensen van de Commissie van samenwerking. Die had ervoor geijverd dat het hele kerkdorp onder één gemeente zou vallen. Als reden werd aangegeven dat de bewoners van het Hoeves het liefst inwoners van de gemeente Schijndel bleven.
Hoewel Sint-Oedenrode er alles aan deed om Eerde bij zich te houden besloot Den Haag anders. Bij wet van 6 januari 1966 werd de grenscorrectie een feit. Ter gelegenheid hiervan werd in 2016 het evenement ‘Grenzeloos Eerde’ georganiseerd. De burgemeesters van Schijndel, Sint-Oedenrode en Veghel kwamen naar Eerde om dit gedenkwaardige feit te herdenken.
En nu behoort Eerde tot één gemeente, de gemeente Meierijstad, en ging de wens van de Commissie van samenwerking in 2017 alsnog in vervulling!

 

Hoe Eerde Veghels werd in 1966

Martien van Asseldonk schrijft hierover op de website Oud Zijtaart

 

De gemeentegrens tussen Veghel en Sint-Oedenrode in de Kapelstraat ter hoogte van 't Hooghuys.

Foto: Foto v.d. Ven, Heuvel, Sint-Oedenrode.

Kadasterkaart uit 1832 met daarin, in bruin aangegeven , de gebieden van de gemeente Schijndel. Aan het Zandvliet stonden drie 'Schijndelse' huizen met een eigen Schijndelse toegangsweg., de Zandvlietscheweg. Het Zandvliet lag als een enclave in Roois gebied. Bij de grenswijziging per  1 mei 1966 werd dit gebied, inclusief de weg er naar toe, toegevoegd aan de gemeente Veghel. Het molenicoontje verwijst naar de plaats van de Sint-Antoniusmolen. Foto: Collectie Tony van Geffen.